TOPOS on the Road: Streetlife Design Competition

Artikel door Jol Abels, Jens den Boer, Yixin Han, Theresa Konova & Ian Witte

Afbeelding 1: introductie van de Streetlife Design Competition prijsuitreiking. Foto: © Streetlife.

Onze sponsor Streetlife organiseert elke twee jaar een wereldwijde ontwerpcompetitie voor studenten en jonge landschapsarchitecten. Wij als TOPOS-redactie waren uitgenodigd om deel te nemen aan de prijsuitreiking van deze tweede editie met als thema “lost sites”. Deelnemers konden zelf een projectlocatie voorstellen en hiervoor een vernieuwend ontwerp voorstellen. Van de 86 inzendingen zijn er tien verkozen tot finalist. De meesten zijn afgereisd naar de ceremonie in Leiden, om hun ontwerp binnen zes minuten beknopt te presenteren voor het grote publiek. Na de presentaties volgde een lange pauze, waarna eerst de University Award werd onthuld, gevolgd door eervolle vermeldingen, en tot slot de top drie winnaars.

University Award: Faculty of Sciences of the University of Porto

Afbeelding 2: presentatie door de vertegenwoordiger van de Universiteit van Porto. Foto: © Streetlife.

Na een lange pauze werd de uitreikingsceremonie gestart met de Universiteitsprijs. Hierbij strijden verschillende universiteiten met minstens drie projecten tegen elkaar. Als winnaar van deze eerste competitie werd de Universiteit van Porto bekroond. Professor José Miguel Esteves Lameiras was naar Leiden afgereisd om de prijs in handen te nemen en daarbij een korte presentatie te geven over de studie landschapsarchitectuur in Porto. Hier werd niet zozeer stilgestaan bij de ingezonden studioprojecten, die hebben gewonnen dankzij de rol die ecologische restauratie speelt in combinatie met het betrekken van de lokale gemeenschap. De aandacht ging juist uit naar het belang van excursies, gebiedsanalyses met onder andere drones, maar ook handtekenen in het volledige ontwerpproces. Professor José was trots om te laten zien hoe de opleiding zowel deze traditionele ontwerpaspecten combineert met toekomstgerichte ontwerptools, zoals kunstmatige intelligentie. Zo worden studenten aangespoord hun visualisaties te versterken met beelden gegenereerd door AI. Ten slotte, zo denkt de professor, “zullen wij als landschapsarchitecten niet worden vervangen door AI. Wij worden juist vervangen door landschapsarchitecten die weten hoe ze AI moeten gebruiken.”

1e prijs winnaar: Re-Envisioning Lives

door Yangyi Li, Menghan Yu, Xinyi Zhang / University of Pennsylvania

Afbeelding 3: een lid van het winnende ontwerpteam presenteert hun concept. Foto: © Streetlife.

De eerste prijs is uitgereikt aan een ontwerp dat de grenzen tussen architectuur, stedenbouw en landschap overschrijdt. Met Re-envisiniong lives bieden de Amerikaanse ontwerpers een alternatief voor de geplande intimiderende 40 etage-hoge gevangenistoren in Chinatown, New York. Met hun ontwerp laten ze zien dat een gevangenis geen negatieve invloed hoeft te hebben op het gemeenschapsgevoel van een wijk, maar juist kan functioneren als bruisende ‘urban living room.’ De onderste verdieping van het gebouw bestaat uit ruimtes die minder beveiliging nodig hebben, zoals kantoren, het bezoekerscentrum, en een café. Op een kleinschalige manier wordt de verbinding met de omwonenden daarmee verder versterkt. 

De flexibele openbare ruimtes stimuleren het naast elkaar bestaan van bewoners en de gevangenis, waarbij landschap en groen op zo’n manier worden ingezet dat ze een brug vormen tussen deze twee werelden. Zo verzacht een groene gevel de anonimiteit van de gesloten gevels aan de buitenkant van het bouwvolume, en bieden de daktuinen de gedetineerden een gecontroleerde mogelijkheid tot interactie met natuur. Door de architectonische vormgeving en het ontwerp van buitenruimtes zowel op, in, als rondom het gebouw worden de gevangenen bovendien gestimuleerd om gebruik te maken van de buitenruimtes in hun dagelijkse bewegingen.

De jury erkent de moed die de ontwerpers hebben genomen om op een radicaal andere manier de inpassing van een gevangenis in het stedelijk weefsel vorm te geven, en de manier waarop landschap hier een rol in kan spelen. 

2e prijs winnaar: Unveiling the Ruins – Reinterpreting History to Create a New Story

door Vincent de Gasperi, Aleix Aymerich, Lucas de la Fuente/ Universitat Politècnica de Catalunya

Ingesloten tussen twee stroompjes ligt een droge, open vlakte—ooit landbouwgrond, later omgevormd tot militair terrein. In de jaren 1930 werd een oude boerderij (masia) omgebouwd tot legerkazerne, en het gebied vulde zich met soldatenwoningen, schietbanen en munitiedepots. Nu, decennia later, resten er slechts verspreide fragmenten: een eenzame trap, een stuk oud plaveisel, afbrokkelende muren en de spookachtige resten van bunkers. Hoewel de herinnering aan wat er ooit was nog voelbaar is in het landschap, neemt de natuur langzaam de overhand.

Dit project heeft niet de bedoeling het verleden te bevriezen of het terrein tot museum om te vormen. In plaats daarvan wordt de plek nieuw leven ingeblazen—als een ruimte voor ontdekking, verbeelding en gemeenschap. Het ontwerp benadert de overgebleven ruïnes niet als iets treurigs of vergeten, maar als bouwstenen voor iets nieuws. Puin verandert in speelplekken, stille hoekjes voor dieren, en ontmoetingsplekken waar mensen samen kunnen komen en reflecteren.

De jury waardeerde hoe het project deze vergeten plek op een zachte manier transformeert tot iets hoopvols, uitnodigends en zelfs een beetje magisch. Het is een ontwerp dat laat zien hoe verleden en heden elkaar kunnen ontmoeten. Niet met grote gebaren, maar met zorg, creativiteit en speelsheid.

3e prijs winnaar: Remnants

door Aphra Das Gupta, Henry Westphal-Reed, Lenka Rajmont

Afbeelding 4: uitreiking aan het team die de derde prijs heeft gewonnen. Foto: © Streetlife.

De bronzen prijs werd uitgereikt aan het project ‘Remnants’, oftewel: overblijfselen. Dit project is het geesteskind van Aphra Das Gupta, Henry Westphal-Reed en Lenka Rajmont, en speelt zich af op het schiereiland Greenwich in Londen, waar nog restanten te vinden zijn uit het oude industriële tijdperk dat de stad ooit kenmerkte. Door de jaren heen hebben zich op dit terrein veel hekken, puin en andere industriële overblijfselen verzameld. Het projectteam zag kansen in deze afgedankte materialen en presenteerde in hun plan hoe deze, tegen de verwachting in, kunnen worden hergebruikt, ten goede van het schiereiland. Hekken en andere industriële restanten kunnen zo dienen als bouwmateriaal. In plaats van de plek met de grond gelijk te maken en als het ware ‘from scratch’ opnieuw te beginnen met bouwen en ontwikkelen, laat dit team zien dat dat helemaal niet nodig is. Materialen die ogenschijnlijk geen waarde meer hebben, kunnen juist een sterke bijdrage leveren aan de herontwikkeling. Zeker omdat deze aanwezige elementen, zoals oude metalen hekken, ook bijdragen aan ‘het verhaal’ oftewel: de genius loci.

Naast deze top drie, hebben we nog een aantal andere gave project-voorstellen mogen aanhoren en daarmee kwam een einde aan de Streetlife Design competition en onze ervaring daarmee. We willen Streetlife bedanken voor de uitnodiging om de awardshow bij te wonen! Als commissie hebben we veel inspiratie opgedaan van de finalisten en de andere gave projecten die die avond gepresenteerd zijn. De inspirerende avond heeft binnen de commissie het idee doen ontstaan om in de toekomst mogelijk zelf deel te nemen aan de competitie. Ben jij ook geïnteresseerd om een keer mee te doen? Neem dan gerust contact met ons op.

Afbeelding 5: entree van de prijsuitreikingsceremonie. Foto: © Streetlife.

Bronnen

Deze publicatie baseert bevindingen op het persbericht van de ontwerpcompetitie: Streetlife (2025). Winnaars van de Streetlife ‘Lost Sites’ Design Competition bekendgemaakt. https://www.streetlife.nl/nl/nieuws/winnaars-van-de-streetlife-%E2%80%98lost-sites%E2%80%99-design-competition-bekendgemaakt