Artikel door Erik Mies
Introductie
In de periode 1 van het eerste jaar zijn de nieuwe studenten van onze opleiding begonnen met hun allereerste studio, intergrated studio 1. Al sinds de opendagen iets waar we naar uitkeken: een hele middag tekenen en je wildste plannen op papier proberen te krijgen. In groepjes van vier is er drie weken lang gediscussieerd, gepland, getekend en geleerd met een masterplan en een visie voor regio Foodvalley in 2050 als resultaat.
Na een introductiecollege over de studio en de eerste werkweek zochten we onze lokalen op, en een goed kwartier later kon het plannen echt van start gaan. Dachten we…
GEO I
De eerste twee dagen van de studio stonden in het teken van een stakeholdersanalyse en trends binnen regio Foodvalley. Want hoe is het mogelijk om te plannen als de belangen, behoeftes en al bestaande plannen van de regio en lokale organisaties niet bekend zijn? Het analyseren van behoeftes en sectoren waar verandering nodig is, zorgt ervoor dat in een later stadium van het plannen bepaalde doelen kunnen worden nagestreefd. Na heel wat online zoekwerk, en hier en daar een interview, hadden de meeste groepen op tijd een mooi rapport opgesteld waarin al deze zaken staan beschreven en uitgelegd.
Met het kiezen van belangrijke trends was de basis gezet voor de aankomende weken. Er vormde zich al verschillende richtingen binnen de studio. Trends als binnenlandse migratie en vergrijzing kunnen later terugkomen in woningbouw en infrastructuur. Er is door verschillende groepen ook rekening gehouden met meer groene trends, zoals de afnemende biodiversiteit en de toenemende vraag naar recreatie in de natuur. De doelen die behaald moeten worden in de toekomstvisie verschillen erg tussen de groepen door deze diversiteit in trends.
Afbeelding 1: Stakeholderanalyse
LUP
Vier dagen lang is er gewerkt aan het onderdeel Land use Planning (LUP). Het tekenen kon nu eindelijk beginnen, want het was tijd voor een analyse met behulp van de layerapproach. Links en rechts kwamen bodemkaaten, occupatiekaarten en nog heel veel andere kaarten langzaam maar zeker op de borden te hangen. De één met hele realistische kleuren zodat de kaart makkelijk te begrijpen zou zijn, een ander met zo fel mogelijke kleuren zodat de kaarten goed zichtbaar zouden zijn als ze over elkaar heen gelegd zouden worden. Hoe dan ook kregen de meeste groepjes een goed en compleet beeld van regio Foodvalley en werd de lagenbenadering een feit.
Om meteen in de eerste periode van je studie de hele Foodvalley even overhoop te gooien was nog iets te hoog gegrepen. Gelukkig hoefde het masterplan voor het LUP-onderdeel alleen te gaan over het Binnenveld, een open gebied tussen Wageningen, Veenendaal en Ede. Dit was het moment waarop de groepjes een eigen invulling konden geven aan het toekomstplan en de creativiteit kom maximaal worden benut. Van hele nieuwe woonwijken tot een nieuw natuurgebied, alles kwam voorbij. De grote diversiteit aan ideeën is niet alleen een gevolg van creativiteit geweest, maar ook de eerdere stakeholdersanalyse en onderzochte trends spelen een grote rol. De invulling van het te maken plan was voor het grootste deel afhankelijk van de eerder gemaakte analyse van het gebied. Met veel tekenen en overleggen kwamen langzaam de eerste plannen naar voren waarin het Binnenveld van 2050 beschreven stond.
Wat erg opviel aan de gemaakte plannen is hoe de groepen met de landbouw zijn omgegaan. Zo waren er groepen die zoveel mogelijk van de agrarische sector zijn afgebleven, maar genoeg ander groepjes dachten aan vormen van minder intensieve landbouw of het aanleggen van voedselbossen. Er ontstonden hier en daar ook grote stukken natuur natuurgebied in het binnenveld waar allerlei soorten dieren en planten erg tevreden mee zouden zijn. Over het algemeen nam de ruimte met agrarische doeleinden sterk af. Deze en nog veel meer andere keuzes maken de plannen uniek, zonder dat de één beter hoeft te zijn dan de ander.
Afbeelding 2: Bodemkaart Regio Food Valley, groep 4A
Afbeelding 3: Occupatiekaart Regio Food Valley, groep 1C
LAR
De donderdag van de tweede week begon weer met een college, maar deze keer over Landscape Architecture (LAR), het derde onderdeel van het vak. We kregen deze week weer vier dagen de tijd maar dit keer gingen we aan de slag op een kleinere schaal. Er moet opnieuw een analyse worden gemaakt maar deze keer waren vooral de problemen en synergiën in het binnenveld belangrijk. Uit deze analyse bleek dat de landbouw vervuilend kan werken en dat de infrastructuur wel een boost kan gebruiken in en om het binnenveld. Naast het plannen op kleinere en meer gedetailleerde schaal is er ook voor het eerst in de opleiding kennis gemaakt met het tekenen van landschappen. Hoe geef je hoogtes in het landschap aan en op welke manier zijn veranderingen goed aan te geven? Deze vaardigheden werden geoefend op een gedetailleerd plan van 500 bij 500 meter op de kaart. Omdat deze schaal in verhouding tot de eerste week zo klein was moest het plannen op een hele andere manier gebeuren. In plaats van denken aan de infrastructuur van een gebied en het verbinden van natuurgebieden waren de kleinere sloten, straatjes en bomen van belang. Individueel kwamen we met mooie tekeningen aanzetten die een stijlvolle en gedetailleerde plannen bevatte.
Afbeelding 4: Kaart Synergiën, groep 1C (schaal: 1:12500)
Afbeelding 5: Toekomstvisie 2050, Swanhilde Bottenheft (schaal: 1:500)
Afbeelding 6: Toekomstvisie 2050, Erik Mies (schaal: 1:500) Afbeelding 7: Toekomstvisie 2050, Sibil Geluk (schaal: 1:500)
Omdat de schaal in het LAR-onderdeel van de studio zo klein was en de details belangrijker werden, maakten we gebruik van referentieprojecten. Deze al gerealiseerde projecten werden als inspiratie gebruikt voor onderdelen die in het eigen plan zijn geïmplementeerd.
De gekozen trends waren erg zichtbaar in sommige plannen. Waar het ene groepje de biodiversiteit wilde vergroten door het aanleggen van een eilandengroep heeft het andere groepje een strand aangelegd als mooie recreatiemogelijkheid.
De kleine vierkantjes, referentieprojecten en de ideeën uit de LUP-week werden in de laatste dagen samengevoegd tot een masterplan. De individuele tekeningen werden gezamenlijk een onderdeel van het grotere deelgebied. De kleine details en de grote ideeën kwamen samen in één kaart die het einde knoopte van de LAR-week.
Afbeelding 8: Masterplan Binnenveld, groep 4A (schaal: 1:12500)
Afbeelding 9: Masterplan Binnenveld, groep 1C (schaal: 1:12500)
GEO II
Human Geography was eerder in de studio al aanwezig met de stakeholders en de trends. In de laatste dagen van de studio hebben we teruggeblikt op die stakeholders en trends en hoe ze zijn teruggekomen in het masterplan. Voor de stakeholders is er vooral gekeken naar of de veranderingen in het masterplan positief of negatief zullen uitpakken voor de belangen van de organisatie. De trends zijn wel of niet teruggekomen in het masterplan en ook hier is naar gekeken. Daarna is er gekeken in hoeverre de trends terugkwamen in het masterplan, en als dat het geval was hoe dat zich uitte.
Deze laatste terugblik, de LUP-visie, het LAR-masterplan en de analyse die het begin van de studio is gemaakt zijn samengebracht in een presentatie. Tijdens de presentaties en de vragen die de docenten daarbij stelden, werden de verschillen tussen de groepen pas echt zichtbaar. Niet alleen het plan was anders maar vaak ook de denkwijze achter het plan. Deze studio laat mooi zien dat er met relatief weinig vakkennis, veel ideeën kunnen ontstaan.