Dit boek is het vervolg op Kaarten van Amsterdam, van 1538 tot 1865 en is tegelijk uitgegeven met de opening van de tentoonstelling Booming Amsterdam van het Amsterdams Stadsarchief, in februari 2013. Ook dit boek laat de ontwikkelingsgeschiedenis van onze hoofdstad zien, door middel van prachtige kaarten die zeer uiteenlopende onderwerpen beschrijven.
In de ruim 150 jaar die deze kaarten beschrijven is ontzettend veel veranderd aan de stad, natuurlijk de enorme uitbreidingen van haven en stadswijken bijvoorbeeld. Dit is vooral sterk in kaart gebracht door de themakaarten van bepaalde ontwikkelingen zoals het systeem voor het doorspoelen van de grachten, ontwikkeling van openbaar vervoer (van paardentram naar Noord/Zuidlijn), toeristenkaarten, etc. Op die manier zie je onze hoofdstad op een manier die onverwachts een ontzettende diepte geeft, hoewel de kaarten voor het overgrote deel tweedimensionaal zijn.
Het boek leest als een register, een archief van kaarten waarin de ontwikkeling van de stad in beeld wordt gebracht. Hierdoor is het boek, hoewel chronologisch, niet heel overzichtelijk. Wanneer je het boek doorbladert kom je verschillende versies van kaarten tegen, waarop je soms slechts weinig veranderingen ziet. De samenstellers van het boek kijken hier kritisch naar en in de beschrijvingen van de kaarten wordt terugverwezen naar bepaalde gebeurtenissen in de geschiedenis die de veranderingen verklaren, of wordt terugverwezen naar andere kaarten in het boek. De kaarten laten zo niet alleen de geschiedenis van de hoofdstad zien, maar ook de geschiedenis an sich. En daarbij hoe dit is vertaald in ruimtelijke opgaven, die weer weergeven zijn in kaarten. Ook in de kaarten zelf zijn veranderingen te zien en, samen met het beschrijvend stuk over cartografie in de inleiding, geven ze een goed beeld hoe de cartografie is ontwikkeld in de afgelopen 150 jaar.
Omdat het boek een register is met 234 kaarten is het niet een boek om van voor naar achter uit te lezen. Het is een boek dat als naslagwerk dient, om een overzicht te geven wat er veranderd is in de stad Amsterdam en hoe dit in kaart is gebracht. Ook beelden over hoe men in 1962 dacht over hoe de stad zou veranderen in 25 jaar geven vooral een indicatie van het toekomstbeeld van mensen in die tijd. De enige kanttekening van dit boek, dat overigens bij iedere liefhebber van kaarten op de boekenplank hoort te staan, is dat het merendeel van de kaarten meer ruimte verdient. Maar, zoals gezegd, met dit register weet je dat de kaart bestaat en waar je hem moet vinden.
Kaarten van Amsterdam 1866-2012 Marc Hameleers Uitgeverij Thoth (2013) ISBN 978-90-6868-621-0 Nederlandstalig Prijs €69,50 384 p.