Van onze Columnisten: Een kritische blik op de PEP

Column by Marit Noest & Rosanne Schrijver.

Wie dacht er dat een studie landschapsarchitectuur je zou maken tot landschapsarchitect? Iedereen die niet voor afgelopen januari heeft kunnen afstuderen, moet er aan geloven; De twee-jarige beroepservaringperiode. Om op deze ontwikkeling te reageren en studenten te informeren, benaderde TOPOS de grootste aanbieder van de gevraagde cursussen PEP. Twee van onze columnisten reageren op hun antwoord.

Voor het stuk van Hanneke Kijne van PEP waar Marit en Rosanne op reageren: klik hier.

Het architecten register heeft blijkbaar het idee dat ze titels uitdelen als moestuintjes bij de AH en wil haar titel beter beschermen. En daar is helemaal niets mis mee. Hogere eisen zorgen voor een hoger niveau en beschermen kwaliteit. Eerder heb ik al gepleit voor hogere verwachtingen binnen de opleiding, dus een initiatief als die van het Architecten register kan ik alleen maar waarderen. Echter, de manier waarop dit is ingevoerd, de communicatie en welke gevolgen inmiddels zijn gevormd voor studenten, brengt mij tot ergernissen van het niveau Jan Mulder.

Vooral bij de communicatie van het Register richting de opleidingen en studenten, is het flink misgegaan. Begrijp, een wetsverandering is er niet van de ene op de andere dag doorheen. Hier zijn ze ongeveer tien jaar geleden mee begonnen. Oftewel, vier jaar voordat ik überhaupt begon aan mijn studie, zat dit idee al in de pijpleiding. Toch hebben veel studenten, waaronder ik, in het afgelopen jaar of twee hier pas van gehoord en, ja, nee, toen was input van studenten wel een beetje laat voor structurele veranderingen..

Een tijd terug was ik bij een introductie bijeenkomst van PEP, de grootste en volgens henzelf enige noemenswaardige aanbieder van de gevraagde modules. Net als de reclame folder die u net heeft kunnen lezen, was de middag in plaats van een informatieve bijeenkomst, vooral gevuld met autoverkoper-waardige opmerkingen van de aanbieder (“Als dit programma werd aangeboden toen ik afstudeerde, had ik me direct ingeschreven!” of “Het volgen van PEP betekent een gegarandeerde boost voor iedereen die er aan deelneemt”) Ook de neutrale deelnemer van PEP, die afgelopen jaar de proef-versie heeft doorlopen, bleek later de werkpartner te zijn van de grote PEP-leider.

Er werd nadruk gelegd op het belang van doorleren na je studie, want je bent niet af met een diploma op zak. Een architect leert zijn hele leven, en als je geluk hebt, heb je aan het eind van je leven het idee dat je architect-waardig bent. Dus nee, na 5 jaar studie ben je je architectentitel nog niet waardig. En ja, na twee jaar één keer per maand een cursus volgen ben je dat wel.

In de bijeenkomst werden sommige van de verplichte modules uitgelicht. Kostenramingen, aquisitie en aanbestedingen, veel modules gaan over zaken die je inderdaad niet op de universiteit zal leren. Op de HBO daarentegen leer je deze praktijkgerichte vaardigheden wel. Een cursus offerte en bestek opstellen is dan overbodig, net als een middagje rondlopen op een bouwplaats om te kijken hoe bandjes geplaatst worden en wat te denken van extra lessen in presentatietechnieken. Doorstromers van het HBO hebben deze skills onder de knie en hebben dit tijdens de opleiding ook in een fulltime multidisciplinaire omgeving op projecten van minimaal 9 tot 18 weken toegepast. Iets wat nog juist veel waardevoller is.

Boom- en pootmaten uit je hoofd leren is niet zinvol, mits je ze ook direct weet toe te passen. Natuurlijk is het mooi meegenomen als je op een bureau terecht komt waar je over de schouder van de technieker mag meekijken om je calculatie vaardigheden los te laten op een project. Maar wordt je hier wel de tijd voor gegund na een avondlezing en een debat? Hetzelfde geldt voor een ochtendje rondlopen met een gele helm op je hoofd en een oranje hesje aan: op het HBO worden er praktijkdagen georganiseerd waar je leert met bepaalde machines om te gaan, hoe een stratenmaker te werk gaat en hoe je plantgoed moet beoordelen. Van een afstandje toekijken met je armen over elkaar is er dan niet bij, nee, door te stoeien met je handen in de aarde, trekkend aan de hendels van een shovel of je vinger te bezeren tussen een stapel stenen, zó leer je wat er in de praktijk gebeurt.

Foto van de PEP website, http://pepnl.eu/geintegreerd-programma/Soesterdijk

Foto van de PEP website http://pepnl.eu/informatie/impressie/

En wat te denken van het verplichte stage onderdeel? Zoals de PEP zelf al aangeeft ‘belangrijks is de werkomgeving zelf: hoe zitten ontwerpbureaus in elkaar?’ Iets wat de hamvraag is tijdens de verplichte stage. Met een uitgebreid stageverslag wordt het stage bureau grondige doorgelicht en kunnen studenten direct op de werkplek zelf vragen stellen die op dat moment boven komen. Natuurlijk is het dan altijd interessant om diverse bureaus tijdens een avondlezing te leren kennen en te luisteren naar de opzet van een bureau en bijvoorbeeld de acquisitie tak. Maar deze ervaring hebben de HBO studenten dus al onder de knie. Net als veel van de Masterstudenten Landscape Architecture aan de WUR die vaker kiezen voor een stage dan voor een minor-thesis.

Wat betreft de universiteit, viel het me op hoeveel modules bijna overlappen met wat er aangeboden wordt. Materiaal, bezoek aan bouwplaatsen en rol van een tekening lijken mij aspecten die met kleine aanpassingen prima opgenomen kunnen worden in de opleiding. De kroon wordt gespannen door de module presentatie techniek: Bij het bepalen van de vrije keuze in de master opleiding, wordt specifiek de presentatie module afgeraden door studiebegeleiders, omdat landschapsarchitectuur studenten vaak al zo veel ervaring hebben in presenteren. In plaats van dat ik dus binnen mijn opleiding al een vinkje had kunnen verdienen op de verlanglijst van het Architecten register, zal ik nu €165 (exc. BTW) moeten betalen om dit na mijn studie te doen!

Sprekend over de kosten: het ontbreken van concurrentie in aanbieders heeft er blijkbaar voor gezorgd dat de kosten flink hoog zijn opgeschroefd. Op de website van PEP staat aangekondigd dat het hele pakket €3950 gaat kosten. Dit is exclusief BTW, (in totaal dus €4800) aangezien natuurlijk de bedoeling is dat je baas dit voor je gaat betalen. Ten eerste, je hebt geen baas en ten tweede gaat hij dat niet voor je betalen. Dit hele bedrag komt dus neer op voor je eigen rekening, voor één keer in de maand één dag cursus. In studententaal: je betaalt evenveel voor bijna drie jaar full-time onderwijs, twee rijbewijzen, anderhalf jaar huur van je studentenkamertje of een leuke eerste auto.Als je het mij vraagt, is er niets mis met het idee van hogere eisen stellen, maar de uitvoering en communicatie houdt nog veel te wensen over. Dus, bij deze wat ongevraagd advies van mijn kant:

1. Aan de aanbieders van modules: wees eerlijk wat het programma in gaat houden. Dergelijke reclamefolder-teksten maken alleen maar opstandig aangezien ze totaal geen reflectief of kritisch vermogen laten zien (daar zijn wij als universitaire studenten dan wel weer goed in). Wees open over de tekortkomingen, dat de kans bijzonder groot is dat je het zelf moet betalen en zoek naar manieren om de weg naar je titel zo soepel mogelijk te maken, als het kan met een deel van de modules al halen op de universiteit zelf.

2. Aan de opleidingen, zoek naar vakken waar met een kleine ingreep een vinkje gescoord kan worden in de eisenlijst van het register. Zo kunnen studenten tijdens hun opleiding hun tijd en collegegeld gebruiken om opgeleid te worden tot architect (wonderbaarlijk!).

3. Tot slot aan iemand die veel geld wil verdienen: als iemand in staat is om meer concurrentie in deze markt te creëren en de cursussen aan te bieden voor de helft van de prijs, denk ik dat er bijzonder veel mensen in de rij zullen staan en ik voorop!

september 4, 2015