Column door Josselin Snoek.
Zoals u ongetwijfeld hebt gehoord stond Den Bosch in de nacht van 27 op 28 februari op zijn kop. Dat doet het vaker, mocht u weten, maar carnaval viel dit jaar vroeg (drie weken geleden). Om eens een carnavalskraker te citeren: “Tis jammer van de zolder maar dat dak dat gaat eraf”[1]. In dit geval haast letterlijk: het hoekje van de grote markt, het pand van de brillenwinkel Pearl, besloot om 23:00u te gaan liggen. Daarmee sloeg het een gat in het historische stadscentrum. Kraakt het nu ook aan de fundamenten van de markt?
Historisch is de markt zeker. Omstreeks 1530 is het schilderij De Lakenmarkt (anoniem) met de roomwitte marktkraampjes geschilderd, wellicht bekend uit de geschiedenisboekjes. Zoals ook op het schilderij te zien is is een markt een plek van ontmoeting en handel; een plek voor het volk waar iedereen zijn zegje kan doen. De grote ruimte maakt dat er overzicht is, wat een bepaalde veiligheid creëert. Het desbetreffende pand stond al sinds 1637 aan de markt. In die tijd heeft het gefungeerd als bordeel, café, en tot slot als brillenwinkel. Maar het verhaal krijgt een bijzondere draai. Rond 1460 heeft onze nationale held van 2016, Jheronimus Bosch (1450-1516), in het pandje naast de Pearl gewoond. Dat dat pandje niet ook ten gronde ging kunnen we een geluk bij een ongeluk noemen.
Een markt kan bekeken vanuit ons vakgebied gedefinieerd worden als een volume gevormd door massa. De huizen die om de markt heen staan geven de markt zijn vorm. Naast deze ruimtelijke functie zetten de (historische) huizen ook een bepaalde sfeer neer, waarvoor de markt van Den Bosch nationaal bekend is. De relatief kleine huisjes geven de markt een open en gastvrije sfeer; hoe meer zielen, hoe meer vreugd. Maar nu zit er een hapje in de massa; een gat in de markt, en dit gat sluist de aandacht weg van het centrum.
Een belangrijke vraag is nu: wat wordt er voor terug gezet om het gat te dichten? Wordt er een nieuw pand in de oude stijl herrezen of komt er een hypermodern bouwwerk op de hoek van de markt te staan? Misschien wordt er wel van de gelegenheid gebruik gemaakt om een Jheronymus Bosch-pandje uit de grond te stampen. Veranderd dit de beleving van de markt, of zal het werken als een schaafwondje en is er over twee jaar niets meer van te merken? Door het Bosch-jaar zit er in ieder geval geld genoeg in het laatje.
Gelukkig zijn wij Brabanders wel opgewassen tegen een stootje. Het is niet voor niets dat carnaval een jaarlijks terugkerend thema is -3 dagen hossen doet wel wat met je immuunsysteem -. Op 6 maart mag de boerenkiel nogmaals van het haakje. Dan wordt het gat in de markt met gezelligheid gevuld.
Ons mooi Den Bosch.
[1] Snollebollekes: Links rechts (2015)
maart 1, 2016
Comments