Column by the Mastodonten.
Beste planologen, architecten, landschapsarchitecten, stedenbouwers, etcetera, etcetera, het is hoog tijd voor een strenge toespraak. De mastodonten op de achterbank spreken jullie graag toe; belerend en met opgestoken vinger! Luistert en huivert. U ruimt allen wel eens uw werkplek op, niet waar? Puinruimen op het bureau, de desktop van de computer weer legen, de gereedschapskist netjes ordenen, de tekendoos opnieuw inrichten. En als we toch bezig zijn, laten we het bureau eens verplaatsen, zodat we meer zonlicht vangen tijdens de arbeid. U doet uw best, want in een opgeruimde werkplek wordt beter gepresteerd en heeft men het meer naar zijn zin, nietwaar? Een mooi voorbeeld van ruimtelijke ordening op de vierkante meter. En u weet vast ook, dat een impulsieve opruimactie veelal leidt tot verplaatsing van rommel, in plaats van daadwerkelijke ordening.
Nu de gemeenteverkiezingen voorbij zijn, verschijnen langzaamaan nieuwe coalities met nieuwe coalitieakkoorden in het land. Rotterdam bijvoorbeeld gaat ‘Volle Kracht Vooruit‘. Leefbaar Rotterdam, D66 en het CDA nemen samen het bestuur van de havenstad op zich. En ook met betrekking tot de ruimtelijke ordening komen zij met nieuwe ideeën en ambities. Lekker opruimen, alles netjes ruimtelijk ordenen. Wij nemen de plannen even met u door. Leest u mee?
Het wordt tijd voor een echte bakfietswijk in Rotterdam, aldus de partijleider van Leefbaar Rotterdam. Zo kan de stad beter koopkrachtige hogeropgeleiden trekken – en dat heeft een positief effect op de stad. Terloops wijst hij het Oude Westen aan, een wijk naast het centrum van de stad. Op bakfietsafstand van het theater, de bioscoop en de winkelcentra. Niet verkeerd, toch?
Nog een goed idee van de coalitiepartners. Overlastgevers mogen verhuizen naar zogenaamde asodorpen, een fantastische plek voor bezinning: met ruime gelegenheid voor yoga en evenzo ruime gelegenheid om de auto van die lastige buurman aan diggelen te slaan. Ideaal voor de rest van Rotterdam, niet waar?
‘Het moet gezelliger worden zodat die hoogopgeleiden komen’. De coalitie komt met de volgende oplossing. ‘Er moet meer horeca komen in de stad.’ Immers, meer cafés, dat is gezelliger. Gaan Rotterdammers dan meer drinken? Wil de coalitie Rotterdam aan de drank? Er van uit gaande dat de gemeente het beste voorheeft met haar bewoners, wordt er niet aangezet tot drankzucht. De stadsconcumptie zal dus gelijk blijven. Meer cafés in de stad leidt tot meer onderlinge concurrentie, op lange termijn leidt dit dus alleen tot faillissementen van café in de stad. En dan nog wat: er wordt voorgesteld door het bestuur deze nieuwe cafés te concentreren in de binnenstad en aan de Maas. Tussen de Willemsbrug en Erasmusbrug wordt het gezellig gemaakt, maar helpt dat de sociale veiligheid in Afrikaanderswijk en Lombardijen?
Wat gebeurt hier nou precies, planologisch of stedebouwkundig gezien? Wat zijn de consequenties op de lange termijn voor de bewoners? Het is verstandig even af ter reizen naar Brazilië (immers, als je dezer dagen Brazilië niet aanhaalt in je column, dan kun je een carrière als gelauwerd stukjesschrijver wel gelijk op je buik schrijven!). Brazilië dus, neem eens een kijkje in de favela’s van Rio de Janeiro. In 2008 is het stadsbestuur hier een fanatieke schoonmaakactie begonnen met oog op twee wereldberoemde sportevenementen. ‘In de favela’s moet het gezelliger worden, zodat voetbalfans daar straks veilig een biertje kunnen nemen’. Ooit kocht Roberto een huis voor pakweg 2000 euro. Nu zijn kinderen uit huis gaan wil hij graag wat kleiner wonen. Hij kan het verkopen aan projectontwikkelaars voor 82.000 euro. Fantastisch voor Roberto, en voor alle sportfans, die straks in pittoreske favelahotelletjes met zeezicht kunnen genieten van voetbal of de marathon. Echter, zijn kinderen Maria en José vinden nergens nog een betaalbaar optrekje in de favela en bouwen noodgedwongen een nieuwe favela op, aan de andere kant van Rio.
Terug naar Rotterdam. Meer hogeropgeleiden naar de stad. En dus volgt een quotum op het aantal bewoners met een minimumloon. Meer mensen met een minimumloon worden geweigerd en doorverwezen de gemeentegrenzen over, naar fantastische locaties als Schiedam, Sliedrecht, Ridderkerk, Barendrecht of Krimpen aan de IJssel. De tactieken zijn niet anders dan in de Braziliaanse favela’s: het opknappen van wijken en woningen tegen wil en dank, sanering en wederopbouw van duurdere panden. Stijgende huizenprijzen tot gevolg. Goedkoop wonen, dat doe je maar buiten Rotterdam. Het probleem schuift gewoon op. Hoppa, over de gemeentelijke schutting met al die armoedzaaiers. Wij voorzien deze favelaplanvoering voor de randgemeenten in de coalitieakkoorden van 2028.
De vele voorstellen om wijken te verbeteren zijn eindeloos: onder welk synoniem ook, ‘slechte wijken’, ‘achterstandswijken’, ‘vogelaarwijken’, ‘krachtwijken’, de zaken die in deze wijken spelen zijn meervoudig en verdienen een aanpak die recht doet aan de complexiteit van een stedelijke samenleving. Het slepen met inwoners is bijzonder onbeschoft, zinloos en helaas geen nieuw fenomeen, aldus de schets uit dit lied van Boudewijn de Groot uit 1966.
Veel beter zou het zijn om juist deze bewoners te betrekken in de herwaardering van hun wijk en de stad als geheel. Ironisch genoeg heeft juist Rotterdam ook zeer vooruitstrevend gehandeld de afgelopen decennia. De laatste jaren zijn er bijvoorbeeld kunstenaars en bureaus ingeschakeld in Charlois, Lombardijen, Crooswijk, Pendrecht, oude Noorden. Samen met de bewoners denken zij na over een gezellige buurt, waar wat te beleven valt en waar iedereen zou willen en kunnen wonen.
juni 25, 2014
Comments